Televizyon Program Türleri

Televizyon Program Türleri

Yayıncılık denilince akla ilk gelen şey somut olarak programlardır. Çünkü televizyon için söylemek gerekirse, sesin ve görüntünün yayın amaçları çerçevesinde belirli bir düzen güdülerek hazırlanması gerekir. Bu aynı zamanda televizyon için ses ve görüntü aktarımının teknolojik bir gelişim olmasının dışında, yayın adını alabilmesi için gerekli ön koşuldur. Yayıncılık sadece görüntü ve sesin bir noktadan başka bir noktaya aktarılması değil, bu aktarımın anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde kodlanarak yapılmasıdır. TV programları, televizyon genel amaçları çerçevesinde hazırlanan; yani bilgi vermek, eğitmek, haber vermek, eğlendirmek,….v.b. amaçları güden, belirli bir süre, teknik donanım ve içerik çerçevesinde hazırlanan yapımlardır ve televizyon amaçları gereği çeşitli türlere ayrılır. TV program türleri konusunda bir çok farklı isim öne sürülebilir ancak televizyonun haber, eğitim, kültür, müzik, reklam,…v.b. amaçları ve işlevleri düşünüldüğünde ana hatları ile şunlar sıralanabilir:

Düz programlar, konunun bir ya da iki kişinin anlatımı yolu ile sunulduğu programlardır. Karşılıklı konuşma, soru cevap ya da röportaj teknikleri yardımı ile adı geçen konu ile ilgili izleyicinin direkt ve kısa yoldan bilgilendirilmesi sağlanır. (Gökçe,1997:73) (Yakın Plan-NTV-Oğuz Haksever, NTV’ye sorun- Celal Pir, Sinema 7 –TRT 2, Arena)

Müzik programları, açıklayıcı ya da tanıtıcı konuşmaların kullanıldığı; ama bazen bunlara da gerek duyulmadan müzik unsuruna direkt yer verilerek yapılan programlardır.( 5’te 5 –cine 5, Frekans-CNNTÜRK, Ritm-TRT 2, Rocktüel-tv8, Hit Clip-Flash Tv, Müzik Dergisi-tv8, Dünden Bugüne –Kral Tv)

Dramatize programlar, çeşitli tiyatro oyunlarının direk verilmesi ile oluşturulabileceği gibi, TV için özel olarak düzenlene oyunlar ya da son zamanlarda oldukça etkin olan TV film ve dizileri bu programlar içersinde yer alır.(Bir Demet Tiyatro, Selena, Acemi Cadı, Avrupa Yakası,…)

Eğlence programları, müzik, dans ve benzeri eğlence unsurlarının birlikte kullanımı ile oluşturulan çeşitli skeç ve komikliklere de yer verilen programlardır.  (Bir Başka Gece,Televizyon Makinası, Beyaz Show,Kime Diyorum Ben…)

Çok kişili programlar, ikiden fazla kişin yer aldığı, tartışma, açık oturum ya da yarışma gibi programlardır. Bilgi verici, aydınlatıcı, eğlendirici ve heyecanlandırıcı işlevsel özellikler taşır.(Biri Bana Anlatsın, Siyaset Meydanı, Neden, Kim 500 Bin İster, Pasaparola)

Spor programları,  spor müsabakaları ile ilgili haber veren, sonuçlarını değerlendiren, çeşitli branşların tanım işlevini yürüten ve o branşlarla ilgili sporcu sağlığından, teknik gerekliliklere kadar birçok konuda bilgi veren programlardır.(Spor Aktüel, Kale Arkası, 90 Dakika, Stadyum, 3. Devre, Devre Arkası, Spor Sayfası, Santra…)

Eğitim programları,  tek başına eğitim amacı güdülerek yapılabildiği gibi çeşitli amaçların yanında özellikle çocuk ya da belli konularda ilgili yetişkinlerin eğitilmesi ve bilgilendirilmesi çerçevesinde oluşturulan programlardır. (Küçük Şeyler-TRT1 –Üstün Dökmen, Hayatımız Sınav-TRT 2- Cihat Şener…)

Tanıtım ve reklam programları,  özellikle yayıncılık alanında meydana gelen tecimsel gelişmeler, televizyonları ticari birer işletme haline getirmiştir. Bu nedenle reklam gelirleri televizyonlar için çok önemlidir. Özellikle ticari rekabetin acımasızlığı ve teknik gelişmelerin hızlılığı parasal zorunlulukları da beraberinde getirmiş, bu zorunluluk ticari bir işletme mantığı ile çalışan televizyonları reklamlara ve reklam verenlerin politikalarına uyumlu hale gelmeye zorlamıştır. Hatta öyle ki televizyon reklam kuşakları sayısı giderek artarken, reklam yayın yöntemleri de değişmiş, bu bağlamda özel programlar dahi yapılır olmuştur. Ayrıca reklamlar çeşitli TV programlarının içinde kuşak olarak yayınlanmanın yanı sıra bant ya da sanal reklam yoluyla programlarla içli dışlı hale getirilmiştir.  

Karma programlar,  karma programlar yukarıda adı geçen tüm program içeriklerinden alıntılar yapan özel program türüdür¹⁰.