Televizyon İzleme Alışkanlıkları
Televizyon
izleme edimi bütün insanlarda tek bir biçimde gerçekleşmez. İnsanların yaş,
cinsiyet ve eğitim durumlarındaki farklılaşmaları, onların televizyon izleme
alışkanlıklarını da etkiler. Ayrıca zeka, toplumsal sınıf, çevresel etkenler,
duygusal durum ve arkadaşlıkların da televizyon izleme alışkanlıklarına etki
ettiği bilinmektedir. Bu değişkenler insanların günlük televizyon izleme sürelerini
etkilediği gibi, onların gün içinde hangi saatler arasında televizyon
karşısında kaldıklarına da etki edebilir. Yine aynı değişkenler insanların
hangi gerekçelerle televizyon izlediklerini, televizyonda hangi içerikte
programları tercih ettiklerini ya da bu programlardan nasıl etkilendiklerini de
ortaya koyabilir. Ayrıca bahsi geçen
değişkenler, yani yaş, cinsiyet ve eğitim durumu insanların izledikleri
karşısındaki tepkilerini de belirler. Örneğin bir araştırmaya göre Türk
ailesinin bireyleri, televizyonu temel bir eğlence aracı olarak görüyor; fakat
haberleri kaçırmıyor ve ailedeki kadınlar Türk filmi izlerken, erkekler yabancı
filme ağırlık veriyor1.
Kadınlar ile
erkeklerin ailede televizyon izleme davranışları arasındaki farkları belirleyen
başka araştırmalar da bulunmaktadır. Örneğin Dorothy Hobson, kadın
izleyicilerin genellikle bir yandan evle ilgili bir takım işleri yaparken bir
yandan da televizyon izlediklerini, çoğunlukla televizyonda programın sesini
dinledikleri, önemli olduklarını düşündükleri bir şey duyduklarında ekranın
karşısına gelip seyrettiklerini belirtmektedir. Morley ise erkeklerin
televizyonu kadınlardan daha ilgili ve dikkatli izlemelerine karşılık,
kadınların televizyon programları hakkında aralarında erkeklerden daha çok konuştuklarını
saptamaktadır. Dolayısıyla erkeğin karakteristik televizyon izleme tarzı,
dikkatli ve yeğinleşmiş, kadınınki ise dikkatsiz ve dağınıktır. Ama bu
farklılık kuşkusuz erkek ve kadınların farklı biyolojik yapılarından veya
kadınların yoğunlaşma konusundaki doğal yetersizliklerinden kaynaklanmaz. Bu
evin örgütlenmesinde iki ayrı cinse yüklenen farklı yükümlülükler ve
beklentilerle ilişkili toplumsal olarak belirlenen farklılıktır2.
Yani kadınlarla
erkekler arasında televizyon izleme alışkanlıkları bakımından ciddi
farklılıklar vardır. Aynı şekilde çocuklarla gençler, gençlerle orta yaşlılar,
orta yaşlılar ile yaşlılar arasında televizyon izleme alışkanlıklarında büyük
farklılıklar vardır. Benzer bir eğitim durumlarındaki farklılaşma da kendini gösterir.
Bu konuda dünyanın bir çok ülkesinde araştırmalar yapılmaktadır. Araştırmaların
ortak paydası dünyanın her yerinde çocukların televizyondan yoğun bir biçimde
etkilendiği yönündedir. Çünkü çocuklar kullandıkları televizyonun mesajlarını
kendileri için hazırlanmış kabul ederler. Yaşantıları ile bağlantı kurmaya
çalışırlar. Çocukların televizyon izleme ediminde günlük hayatta bastırılan
‘duygusallık, korku, hayaller, dilekler ve bedensellik’ etkili rol oynar3.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder